O odruchach
WYMIAR LATERALNOŚCI

A. ODRUCHY DYNAMICZNE 

Odruch chwytny Robinsona
Polega na chwyceniu i mocnym trzymaniu przez niemowlę palców dorosłego (lub jakiegokolwiek przedmiotu) w dłoni.
   Wpływa na rozwój koordynacji dużej motoryki rąk, chwytanie i trzymanie przedmiotów, manipulowanie dużymi przedmiotami, a potem także na rozwój motoryki małej (palców) potrzebnej do rysowania, pisania, gry na instrumentach muzycznych, robienia na drutach itd. Odruch ten ułatwia rozróżnianie lewej i prawej połowy ciała, pomaga dostrzec linię środkową, przyczynia się więc do rozwoju wymiaru lateralności. Stanowi podstawę dla rozwoju koordynacji ręka-oko w różnych polach widzenia i ruchu – w prawo, w lewo, pośrodku, naprzemiennie; a także ręka-mowa, koordynacji ruchu ręka-głowa, ręce-nogi. Pośrednio wpływa on także na rozwój wymiaru ześrodkowania, koordynacji i integracji ruchów górnej i dolnej części ciała.
Niezintegrowanie odruchu chwytnego z całym ciałem może prowadzić do różnych problemów, takich jak nadmierne naciskanie długopisu albo ołówka przy rysowaniu i pisaniu, niechęci do pisania i innych działań wymagających motoryki małej rąk, do problemu dysgrafii, może negatywnie wpływać na rozwój mowy i umiejętność komunikacji.

Odruch podciągania rąk
Niemowlę leży na plecach, dorosły bierze je za nadgarstki, przytrzymując jednocześnie środek dłoni kciukiem, tak aby włączyć odruch chwytny i podciąga do przodu, do pozycji siedzącej. Dziecko automatycznie zgina ramiona w łokciach, próbując unieść całe ciało.
   Odruch ułatwia dziecku rozwinięcie umiejętności trzymania i manipulowania przedmiotami za pomocą rąk: branie do buzi, rzucanie, przekładanie przedmiotów z ręki do ręki itd. Wspomaga funkcjonowanie mięśni i rozwój motoryki małej rąk i palców podczas sięgania po przedmioty. Odruch ten odgrywa ważną rolę w kształtowaniu wymiaru lateralności w układzie ciało-umysł i wpływa na wymiar ześrodkowania.
Niezintegrowanie może spowodować niewłaściwe napięcie mięśni rąk, co może mieć negatywny wpływ na rozwój motoryki małej i doprowadzić do odmowy przez dziecko pisania i uczestniczenia w zadaniach związanych z użyciem rąk i ciała.
Niezintegrowany odruch jest często przyczyną trudności z mówieniem, poprawnym pisaniem, a także problemów z koncentracją i nadpobudliwością (ADHD).

Odruch skrzyżowanego zgięcia-wyprostu nogi
Kiedy dotkniemy palcem łuku stopy niemowlęcia, przeciwna noga najpierw zgina się, następnie jest przywodzona i wreszcie prostuje się. Można także zaobserwować zginanie się palców. Droga impulsu nerwowego tego odruchu biegnie w mózgu na krzyż.
   Wpływa na rozwój mięśni i koordynację nóg. Dzięki niemu mózg uczy się odróżniać dwie nogi od siebie i ich ruchy (takie rozróżnienie pojawia się z opóźnieniem u dzieci z opóźnionym rozwojem psychoruchowym zwłaszcza z MPD). W późniejszym okresie odruch wspomaga kształtowanie umiejętności podskakiwania i skakania, przenoszenia ciężaru ciała z jednej strony na drugą podczas chodzenia i biegania, a także umiejętność stania na jednej nodze. Przygotowuje dziecko do stania, chodzenia, biegania, skakania, tańca itd. Wpływa na rozwój ruchów kręgosłupa i prawidłowej postawy.
Niezintegrowany i wciąż aktywny odruch może być przyczyną problemów z utrzymaniem prawidłowej postawy.

Odruch Babińskiego
   Palce stopy rozchodzą się, kiedy jej zewnętrzna krawędź jest delikatnie drażniona od pięty do palców.
Rozwój tego odruchu wpływa na kształtowanie się wymiaru lateralności, przygotowuje dziecko do stania. Wpływa na rozwój obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego. Oddziałuje na mechanizm przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego. Dzięki odruchowi Babińskiego odruch pełzania jest bardziej aktywny i skoordynowany. Pomaga także zintegrować koordynację dużej motoryki i działanie całego ciała. Odruch Babińskiego ułatwia rozwój ruchowy, ponieważ uczestniczy w kształtowaniu się mechanizmu integracji i umysłu.
Dzieci z opóźnionym rozwojem tego odruchu często mają trudności z koordynacją dużej i małej motoryki, a także z rozwojem mowy.


B. ODRUCHY POSTURALNE

Odruch dłoniowo-bródkowy Babkina
Leżącemu na plecach niemowlęciu naciskamy palcami na dłonie obu rąk. Niemowlę reaguje otwieraniem ust oraz zginaniem głowy do przodu w kierunku klatki piersiowej lub w bok.
   Rozwój tego odruchu jest konieczny dla koordynacji ręce-organy artykulacyjne (język), a później także dla rozwoju mowy i komunikacji. Wpływa on także na rozwój środka ciała.
Jeżeli odruch ten utrzymuje się zbyt długo, osoba może mieć za mocno zaciśnięte pięści, co świadczy o napięciach w ciele, a także o tendencji do neurozy. Także u dzieci jąkających się lub cierpiących na lęki, ręce są często zaciśnięte w pięści. Takie napięcie jest przekazywane do obszaru szyi i mięśni piersiowych, co prowadzi do zaburzeń w działaniu przewodu pokarmowego.
Odruch ten umożliwia także rozwój ekspresji twarzy i dynamiki ruchów kości czaszki, a zwłaszcza kości klinowej i stawu żuchwowo-skroniowego.

Asymetryczny toniczny odruch szyi (ATOS)
Odruch ten wywoływany jest przy spontanicznym i pasywnym odwróceniu głowy w bok. Kończyny tej strony ciała, w którą odwrócona jest głowa dziecka, prostują się oraz zginają się kończyny strony przeciwnej.
   Odruch ten odgrywa ważną rolę w procesach uczenia się i rozwoju kilku układów poznawczych, takich jak: percepcji słuchowo-wzrokowej, orientacji w przestrzeni, zakotwiczaniu się pamięci postrzeganych obiektów (odwzorowywanie).Odruch ten stwarza podstawę dla rozwoju dominacji półkul. Umożliwia zwłaszcza wykształcenie się przewagi lewej półkuli dla mowy i języka, w pierwszych 6-9 miesiącach życia.
Odgrywa bardzo ważną rolę w kształtowaniu się ucha dominującego, a także koordynacji ucho-oczy.
Przetrwały (niezintegrowany) schemat ATOS jest jedną z najczęstszych przyczyn niepowodzeń szkolnych, problemów z zachowaniem równowagi, problemów z zawężonym widzeniem, słabości procesów zapamiętywania i powtórzenia wyuczonej informacji, problemów z nauką języka, stresu emocjonalnego.
Opóźnienia lub nieprawidłowy rozwój tego odruchu w sposób istotny wpływają na kształtowanie się nawyków słuchania i myślenia w skupieniu, szczególnie u dzieci z encefalopatią, małymi uszkodzeniami mózgu i u dzieci z wyzwaniami rozwojowymi (ADD. ADHD. Autyzmem itd.).

Odruch więzi
Słaby rozwój tego odruchu powoduje rozwinięcie się dwóch typów relacji dziecka ze światem i z sobą samym.
   Pierwszy typ: relacje współzależności. Dziecko w pierwszym roku życia i później może doświadczyć relacji współzależności i cierpieć, gdy matka zostawia je nawet na krótko samo lub z obcymi. W wieku przedszkolnym może to przejawiać się nieśmiałością, słabą adaptacją do nowych warunków, niechęcią do zmian, skrępowaniem w stosunkach społecznych, usilnych prośbach i kapryszeniu, by nie zostawiać go z innymi ludźmi. Wiele osób dorosłych także buduje swoje relacje z innymi i z sobą na zasadzie współzależności.
   Drugi typ relacji: negacja, odrzucenie świata i siebie. Przy takim typie relacji dziecko ma tendencję do agresji, wrogości, obrażania się, trudności w wybaczaniu, lęku przed porażką, itp.
Dla dzieci z nierozwiniętym odruchem więzi charakterystyczna jest duża wrażliwość na ocenę i zdanie otoczenia. Odrzucają one swoje własne uczucia i mają trudności z funkcjonowaniem w hierarchii. 

Z podręcznika "Integracja odruchów dynamicznych i posturalnych z układem ruchowym całego ciała"; dr Svetlana Masgutowa i dr Nelly Akhmatova


czyli o działaniach prozdrowotnych w Przedszkolu Samorządowym nr 26 Integracyjnym w Białymstoku
 
Witamy!
 
Witam Państwa na stronce poświęconej działaniom prozdrowotnym na rzecz dzieci w wieku przedszkolnym. Mam na myśli wszelkie zabiegi związane z rozwojem psychoruchowym oraz mowy, które wbrew pozorom idą ze sobą w bliskiej parze. Zainteresowanych zachęcam do lektury, a rodziców naszych przedszkolaków do wirtualnego współuczestniczenia w życiu swoich pociech.
U.J.
Ruch
 
Dzieci są jak zegary; nie można ich tylko nakręcać, trzeba pozwolić im również chodzić.
Jean Paul
Warto zajrzeć
 
www.akademia-podlasiaka.pl.tl
www.blizejprzedszkola.pl
www.masgutovainstitute.com
www.i-s.com.pl
 
Stronę ogląda 88823 odwiedzający (174714 wejścia)
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja